‘Compañero del metal’, José María Calleja kazetariari egindako omenaldi korala

‘Compañero del metal’, José María Calleja kazetariari egindako omenaldi korala

22/10/2020

  • Kazetaritzaren, unibertsitatearen eta politikaren eta terrorismoaren biktimen munduko 22 pertsonak euskal kazetariaren profila marrazten  dute, Luis Rodríguez Aizpeolea kazetariak koordinatutako eta EAEko Gobernuaren Ordezkaritzak bultzatutako argitalpen batean.
  • Denis Itxasok gaur arratsaldean Donostiako San Telmo Museoan arratsaldeko 18:00etan egingo den eztabaida-solasaldia moderatuko du, besteak beste, Liburuaren Zuzendari nagusia eta Irakurketa Sustatzeko zuzendari María Jose Gálvez bertan egongo direla.

 

‘Compañero del metal. Miradas a la figura de José María Calleja’ koronabirusak apirilean hil zuen Jose Maria Calleja kazetariaren omenezko liburuaren izenburua da. José Manuel Rodríguez Uribes Kultura eta Kirol ministroaren hitzaurrea duen obra gaur goizean prentsari aurkeztu diote Donostian Denis Itxaso Gobernuaren ordezkariak, Eva Orue eta Luis Rodriguez Aizpeolea kazetariek eta Gaizka Fernandez Soldevilla historialariak. Liburuak ETAri aurka egin zion kazetaria ezagutu eta berarekin bizi izan ziren unibertsitate, kazetaritza eta terrorismoaren biktimen kolektiboko hainbat pertsonaren begirada jasotzen du. José María Callejari egindako argitalpen-omenaldia askatasunari, aniztasunari zein ETAren terrorismoaren biktimen oroimenari egindako ekarpen ukaezinagatik. Baina bai eta memoria historikoari egindako ekarpenagatik eta emakumeen berdintasunaren aldeko eta indarkeria matxistaren aurkako borrokaren defentsagatik ere.

La Cataratak argitaratu du lana eta EAEko Gobernuaren Ordezkaritzak, Kultura eta Kirol Ministerioak eta Barne Ministerioak bultzatu dute, bai eta familiaren laguntzarekin ere.

Hitzaurrean, José Manuel Rodríguez Uribes Kultura eta Kirol Ministroak "Josë Mari Calleja izan zen pertsonari eta lagunari, ekintzaileari, kazetariari eta irakasleari" aitortza egiten dio, "Gizon ona, batere sektarioa ez zena, baikortasun boteretsua zuena, berba arinekoa, adimen zabalekoa, sofisteriatik, maltzurkerietatik, gezurretatik edo funtsik gabeko susmoetatik urrun zegoena".

Prentsari egindako aurkezpenean, Gobernuaren Ordezkariak azpimarratu du liburuak omenaldi koralezko izaera duela, "hainbat urtetan zehar, hainbat tribunatatik, bere lana eta bere bizitza askatasunaren aldeko etengabeko alegatu bihurtu zuen horri, indarkeriaren, heriotzaren aurkako alegatua ere izanez". Hau  izan zen, Gobernuaren Ordezkariaren arabera, Jose Maria Callejaren profila marraztea ahalbidetuko zuten ahots, ikuspegi eta marra ezberdinak bilduko zituen liburu bat egitera bultzatzeko lehen arrazoietako bat. "Hitzez, ideiez  zentzugabekeriari aurka egin zion hitza erabiltzen duen aitorpena gogorarazteko".

 

"Kazetari ausarta eta polemikoa"

Gobernuaren Ordezkariarekin batera, Eva Orue eta Luis Rodriguez Aizpeolea kazetariek eta Gaizka Fernandez Soldevilla historialariak hartu dute parte liburuaren aurkezpenean. Luis Rodriguez Aizpeolea, argitalpenaren koordinatzailea ere badena, Jose Mari Calleja "kazetari ausarta eta polemikoa" izan zela azpimarratu du, "Euskadin terrorismoak markatutako 1980ko hamarkadako lehen urteetan zezen bat portzelana-denda batean gisa sartu zena " eta "ETA  biktimekiko konpromisoan egindako lan aitzindaria" aitortu behar zaiona. "Konpromisoa", gaineratu du, "defendatu zituen grina berberaz errebelatu zituenen aurka politikoki instrumentatzeko saiakerei dagokienez bere independentzia exijitzearekin lotu zuena."

Liburu honetan Jose Maria Callejak biktimekiko zuen espiritu abangoardista aitortzeko ados dauden autoreak idatzi dituzte. Baina, era berean, "memoria demokratikoari eta feminismoari buruzko" zeuzkan kezka berrienak ere jorratzen dira. Egileetako batek bakarrik ez zuen tratatu, Aizpeoleak zehaztu duenez, baina besteek bere bizitzako etapa ezberdinetan ezagutu zuten eta berarekin adiskidetasun harremanak izan zituzten. "Kazetariak dira nagusi, baina terrorismoaren aurkako gizarte mugimenduetan ere parte hartzen dutenak babadude, historialariak eta saiakeragileak ere bai".

Eva Oruek, bere aldetik, Callejaren bizitza 70eko hamarkadatik herri honen bizitzaren zentzuzko isla dela azpimarratu du: diktaduraren aurkako borroka, eta ondoren ETAren aurka. "Ezagutu nuen 'Josemari'k ez zituen borroka horiek ahazten, zauri asko utzi zizkioten, baina beste berri batzuetan sartzen zen: indarkeria matxista kasuetan behar bezala informatzeko beharra, biktimaren eta tratu txarrak ematen dituenaren arteko distantziakidetasunetik urrun; kazetaritzaren etorkizuna; are gehiago, ezkortasunak guri ez heltzeko beharra, ez indibidualki, ez herrialde gisa. Eta kalekoei dagokienez, adiskidetasuneko  militantzia, konplizitatea eta umore ona".

Bitartean, Gaizka Fernández Soldevilla UPV/EHUko Historia Garaikidean doktore eta Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentroko Artxibo, Ikerketa eta Dokumentazio arloko arduradunak adierazi duenez, kazetari horrek hasi zuen etakideen memoria berreskuratzeak, kazetari eta historialarien belaunaldi berriei ez ezik, herritar guztiei ere mesede egin die. "Alde batetik, horrelako beste edozein prozesuk bezala, kaltedunentzako eta haien maiteentzako funtzio konpontzaile eta terapeutikoa betetzen du. Nola edo hala, laburki bizitzara itzultzen ditu galdu ditugunak. Gainera, biziraun dutenen existentziari zentzua ematen dio. Bestaldetik, beren istorioak zabaltzeak zeregin proaktiboa eta profilaktikoa du: fanatismoaren, erradikalizazioaren eta indarkeriaren aurkako txertoa da. Horregatik, ETAko  biktimak ahanzturatik erreskatatu zituenean, Callejak balio handiko oparia egin zigun: gizarte zibikoagoa, demokratikoagoa eta toleranteagoa eraikitzen lagunduko digun tresna".

 

Argitalpeneko parte-hartzaileak

Argitalpena unibertsitatetik, komunikaziotik, intelektualtasunetik eta terrorismoaren biktimen kolektibotik etorritako hainbat pertsonak emandako testuen laburpena da. Gehienak Jose Mari Calleja ezagutu izana eta berarekin adiskidetasuna izatea ere komunean dituzten izenak dira. Horietako askok, eta une desberdinetan, Euskal Herriko basakeria terroristaren urterik gogorrenak partekatu izan duten horiek.

 

Honako hauek dira:

- José Manuel Rodríguez Uribes, Kultura eta Kirol Ministroa eta Terrorismoaren Biktimen zuzendari nagusi ohia

- Fernando Grande-Marlaska, Barne Ministroa.

- Eva Orúe, kazetaria

- Genoveva Gastaminza, kazetaria.

- Gorka Landaburu, kazetaria.

- Luis Castells, historialaria

- Ignacio Latierro,  Lagun liburudendaren sortzailea.

- Cristina Cuesta, Bakearen Aldeko Koordinakundearen sortzailea.

- Consuelo Ordoñez, COVITEko presidentea.

- José Mari Múgica, abokatua.

- Fernando Savater, Filosofoa eta Basta Yaren sortzailea.

- Edurne Portela, saiakeragile eta eleberrigilea.

- Alberto Surio, kazetaria.

- José Miguel Santamaría, El Correo egunkariko zuzendaria.

- María Jiménez, Komunikazioan doktorea eta Terrorismoari buruzko Azterlanen Nazioarteko Behatokiko (OIET) arduraduna.

- Gaizka Fernández Soldevilla, historialaria. Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentroko Artxibo, Ikerketa eta Dokumentazio arloko arduraduna.

- Ana Aizpiri, COVITE Euskadiko kazetari eta bozeramailea.

- Ignacio Sánchez Cuenca, Zientzia Politikoko irakaslea eta idazlea.

- Pepa Bueno, kazetaria, SER kateko Hora 25 saioko zuzendaria.

- Eduardo Ranz, abokatua, memoria historikoko lege-prozesuetan aditua.

- Borja Semper, Gipuzkoako PPko buruzagi ohia.

- Luis R. Aizpeolea, kazetaria.

 

Eztabaida-solasaldia

Ordua:        18:00

María José Gálvez Kultura eta Kirol Ministerioko Liburuaren eta Irakurketa Sustatzearen Zuzendari nagusiak zein Luis Rodriguez Aizpeolea, Genoveva Gastaminza eta Eva Orue kazetariek hartuko dute parte. Ekitaldia EAEko Gobernuaren Ordezkari Denis Itxasok moderatuko du,

Tokia:          San Telmo Museoa. Zuloaga Plaza, 1.

                     Donostia