Erregaien hobariak 133 milioi euro baino gehiago aurreztuko dizkie gidariei Euskal Autonomia Erkidegoan
01/04/2022
Ukrainako gerraren aurkako talka plana
- Denis Itxaso: “Talka planak herritar kaltetuenak babestuko ditu eta gerra aurretik hasitako hazkunde eta enplegu bideari eusten lagunduko du.”
Gobernuak onartutako Ukrainako gerraren aurkako Talka planean erregaietarako aurreikusitako hobariak 133,6 milioi euro aurreztuko dizkie gidariei Euskal Autonomia Erkidegoan. Hala adierazi du Denis Itxaso EAEko Espainiako Gobernuaren ordezkariak Planean jasotako neurrietako batzuek Euskadin izango dituzten ondorioak zehaztean. Herrialde osorako, 16.000 milioi euro izango dira guztira hurrengo ekainaren 30era arte, horrela banatuta: 6.000 milioi zuzeneko laguntzetan zein zerga-jaitsieretan, eta 10.000 milioi euro ICO kredituetan. Planak bost ardatz nagusi ditu: familiei langileei eta errefuxiatuei laguntzeko neurriak; sare ekonomikoari laguntzeko neurriak; garraioen arloan; zibersegurtasunaren arloan; eta energiaren arloan, etxeei eta enpresei elektrizitatearen azken prezioa merkatzeko neurriak.
"Talka planak", adierazi du Itxasok, "herritar kaltetuenak babestuko ditu eta gerra aurretik hasitako hazkunde-bideari eta enplegua sortzeko bideari eusten lagunduko du".
Neurri horien artean erregaien hobaria dago. Erregai litro bakoitzeko gutxienez 20 zentimoko hobaria aplikatzen zaie herritar guztiei ekainaren 30era arte. 15 zentimo Gobernuak jarriko ditu eta beste bost zentimoak petrolio-enpresek. Itxasok nabarmendu duenez, “Euskadin, gasolioaren eta gasolinen hileko kontsumoak kontuan hartuta (95 eta 98 oktanoak), 133,6 milioi euro aurreztuko dira. Ogasun Ministerioko teknikariek (Gestha) egindako kalkulua da. 2021eko bigarren hiruhilekoko kontsumoetan oinarritutako proiekzioen arabera, Euskadik 668.000 litro erregai gutxi gorabehera (gasolina, A gasolioa eta B gasolioa) kontsumituko ditu datozen hiru hilabeteetan. Beraz, prezioa 20 zentimotan jaisteak 100,2 milioi balioko dizkio Estatuari eta 33,4 milioi gasolindegiei.
Erregaien hornitzaileek hobari horrek dakartzan deskontuak itzultzeko eskatu ahal izango dute hilero bai eta Zerga Agentziari aurrerapena eskatzeko aukera ere izango dute. Euskal Autonomia Erkidegoan 1.254.628 gidari daude erregistratuta, eta guztiak izan daitezke aurrezkiaren onuradun. “Erregaien prezioak familia guztiei eragiten die, ez soilik sektore jakin batzuei”.
Planak 450 milioi euro bideratzen ditu salgaien eta bidaiarien garraioko enpresentzako zuzeneko laguntzetarako, ibilgailu motaren arabera: 1.250 euro kamioi bakoitzeko, 900 euro autobus bakoitzeko, 500 euro furgoneta bakoitzeko eta 300 euro taxi, VTC edo anbulantzia bakoitzeko. Ordezkariak adierazi duenez, “Euskal Autonomia Erkidegoan laguntzak jaso ahal izango dituzten garraiolari-enpresak, autonomoak barne, 8.094 izango dira”.
Gobernuak bonu sozial elektrikoa jasotzen duten etxeen kopurua handituko du. Aurreikuspenen arabera, 600.000 familia haziko dira eta 1,9 milioi etxekoen unitateri egingo die mesede, gutxieneko bizi-sarreraren hartzaileak Espainia osoan sartzen baitira. “Urtarrileko datuekin”, adierazi du Itxasok, “Euskal Autonomia Erkidegoan 50.431 euskal herritarrek zeukaten bonu sozial termiko hori. Arauak automatikoki berritzea aurreikusten du”.
Alokairu-igoeren muga
Babes handieneko beste kolektibo bat Euskadira transferitu berri den Bizitzeko Gutxieneko Diru-sarrera (BGD) jasoko dutenak izango dira. Zenbatekoa % 15 handituko da hurrengo hiru hilabeteetan, apirila eta ekaina bitartean. Euskal Autonomia Erkidegoan, iazko urtearen amaieran 29.259 onuradun zeuden BGDaren barruan.
Bestalde, KPIari lotutako alokairuen prezioaren berrikuspenei % 2ko muga jartzen zaie. Hau da, hiru hilabetez, KPI orokorraren arabera berritu eta igo behar izango liratekeen errentak % 2koa baino ez dira izango. "Euskadin 110.500 etxe alokairuan bizi dira, hau da, komunitate osoaren % 12,10", nabarmendu du ordezkariak. Maizterrak errentatzailearekin negoziatu ahal izango du errentaren urteko eguneratze horretan aplikatuko den igoera. Itunik ez badago, errenta ezin izango da eguneratu Lehiakortasuna Bermatzeko Indizeak (IGC) izandako aldakuntzaren gainetik (gaur egun % 2 da).
Gerragatik zailtasunak dituzten enpresek lan-erreforman hedatutako ABEEetara jo ahal izango dute. Halabeharrezko ABEEak eta arrazoi objektiboengatiko ABEEak (ETOP) dira kaltetutako konpainientzako bide egokiak. Joan den otsailean 5.100 euskal langilek jarraitzen zuten ABEEen estalduraren pean. Baina pandemiaren unerik gogorrenetan 208.730 langile izatera iritsi zen. 2020ko apiriletik aurtengo otsailera arte, SEPEk 641 milioi euro ordaindu ditu.
Halaber, ICO kredituen abal-lerro berri bat abiarazi da, 10.000 milioi eurokoa, energiaren eta erregaien kostuaren aldi baterako igoerak eragindako likidezia-premiei erantzuteko. Gainera, Planak luzatu egiten ditu KOIk abalatutako maileguen epemuga eta gabealdia gehien kaltetutako sektoreentzat. Joan den otsailaren 28an eguneratutako datuez, ICOk euskal enpresen 37.240 operazio abalatu zituen, guztira 5.641 milioi euroz. Onuradun horiek maileguen epemugaren eta gabealdiaren luzapen horri heldu ahal izango diote.
Gainera, Planak energia asko kontsumitzen duen industriara bideratutako jarduera batzuk jasotzen ditu, 500 milioi euro ingurukoa. Industria elektrointentsiboak presentzia oso handia du Euskadin; beraz, partida horren onura jaso ahal izango du, honela banakatuta:
- 73 milioi euro, berriztagarrien eta kogenerazioaren ordainsari espezifikoa finantzatzeko faktura elektrikoko karguak konpentsatzeko diru-laguntzetan
- 65 milioi euro CO2 isurtzeko kostuak konpentsatzeko laguntzetarako.
- 225 milioi industria babesteko, bidesariak % 80 murriztuz 600 kontsumitzaile elektrointentsibori.
125 milioi euro enpresa gasintentsiboentzako zuzeneko laguntzetan. 1.600 enpresa inguru izango dira onuradun, eta horien % 88 enpresa txiki eta ertainak dira.
Nekazaritza- eta arrantza-sektoreak, Gobernuarentzat kalitate eta kantitate nahikoan elikagaien hornikuntzan duen garrantziagatik estrategikoak direnak, 430 milioi euroko laguntza-pakete bat izango dute. 430 milioi horietatik, esne-ekoizleak 169 banatuko dira, Errusiak Ukraina inbaditu duela eta, elektrizitatearen, animalien elikadura-pentsuen eta erregaien prezioaren kostuen igoerak gehien kaltetutako sektoreetako bat baita.