‘Basque Way, Ameriketara itzulerako txartelik gabe bidaiatu zuten euskaldunen arrastoa’ erakusketa Bilbora heldu da
02/07/2021
- Erakusketa uztailaren 15era arte luzatuko da
Espainiako Gobernuaren Ordezkaritzak, Acción Cultural Españolak (AC/E) eta Bizkaiko Foru Aldundiak Basque Way erakusketa aurkeztu dute gaur Bilbon, 12 geldialdi historiko eta bueltako txartelik gabe Ameriketara bidaiatu zuten euskaldunen aztarnak berreskuratzeko argazki sorta bat dituen 20.000 kilometroko bidaia.
Ekimena Tejas Rojas elkarteak antolatuta, Gobernuaren Ordezkaritza, AC/E eta Bizkaiko Foru Aldundia ere ditu antolatzaile eta 1,5x2 metroko 12 kubo biltzen dauzka. Erakusketa (ekainaren 16tik 30era ikusgai egon zen Vitoria-Gasteizen zegoena) Donostian izango da ondoren. Kuboak uztailaren 2tik 15era egongo dira Itsasmuseum parean eta gero Gipuzkoarako bidea jarraituko dute.
Denis Itxaso EAEko Gobernuaren Ordezkaria; Lorea Bilbao Euskara, Kultura eta Kirol ahaldunak, David Quintas argazkilariak eta Martin Ibarrola idazleak aurkeztu dute erakusketa Bizkaiko hiriburuan.
Itxasok aurkezpenean azpimarratu duenez, "euskaldunek urte eta mendeetan zehar Amerikako kontinentean izan duten arrastoa erakusten du etnografiaren, historiaren, politikaren eta herriaren eta abarren arteko istorioak kontatuz. Joan garen lekuan arrastoa utzi dugun euskaldunen nortasun unibertsal eta unibertsalista horren berri ematen du. Eta aztarna positiboa izan dela uste dut. Erakusketa hau euskal gizartearen nortasun irekiaren erakusgarririk onena da, bere presentzia unibertsalak planetaren luze-zabalean izan dituen arrasto eta inplikazioez ere harro dagoena".
David Quintasek azpimarratu du "euskaldun bidaiari horien arrastoa gordetzen duten leku kopurua. Batzuetan, oroitzapen horrek elezahar gisa iraun du eta, beste batzuetan, errepide galdu baten idazkunean edo herri urrun baten izenean biziraun egin du".
Ameriketatiko abentura
2003 eta 2019 bitartean, David Quintas argazkilariak hainbat argazki-espedizio antolatu zituen Latinoamerikako zenbait herrialdetara, bai eta Estatu Batu eta Kanadara ere, 20.000 kilometro asfalto baino gehiago estaliz eta euskal jatorriko lekuak, izenak, ohiturak, pasadizoak eta arkitekturak hilezkortuz. "Nire lehen bidaiak mapa gastatuez eta modu analogikoan ateratako argazkiez hasi ziren, eta Googlemapsez eta bereizmen handiko kamera digitalez amaitu dira", azaldu du Quintasek.
Basque Wayk ibilbide hori erreplikatzen du eta Martin Ibarrola kazetari eta idazleak idatzitako 12 istorio gehitzen ditu, Ozeano Atlantikoa zeharkatu zuten bidaiari ausart haien testigantza harrigarri eta zirraragarrienak berpizten dituztenak.
"Gure iraganeko gertakari zoragarri batzuk berreskuratu nahi nituen", azaldu du Ibarrolak. "Urdulizko espioi bikoitz bat, FBIrentzat lan egin zuena, gerrara gizonez jantzita joan zen Donostiako nobizia bat, lege lehorreko gauetan bizi izan zen Ondarroako zesta-puntista bat, eskorga batekin Argentina oinez zeharkatu zuen nafar bat... Historiako bigarren lerroan egon diren pertsonaiak dira, baina gogoratzea merezi dutenak".
Kuboek Amerika puntatik puntara zeharkatzen duen ibilbide bat markatzen dute, Argentinako barnealdeko errepideetatik Ternuako kostalde izozturaino. Hain zuzen ere, horietako bi Kanadaz arituko dira, bi AEBez, bi Kubaz, eta bat Mexikoz, Venezuelaz, Brasilez, Peruz, Txilez eta azkena Argentinaz.
Gainera, erakusketa bera ikusgai egongo da Donostian (Koldo Mitxelena Kulturunearen kanpoaldean) uztailaren 16tik 30era.